Τα στατιστικά στοιχεία για την Έρευνα & Ανάπτυξη (Ε&Α) καταγράφουν τις δαπάνες και το προσωπικό που απασχολείται σε ερευνητικές και αναπτυξιακές δραστηριότητες στη χώρα και παράγουν μια σειρά από τους πλέον σημαντικούς δείκτες ανάπτυξης. 

Ο πλέον «γνωστός» δείκτης που εξάγεται από τα στατιστικά στοιχεία Ε&Α, ως το ποσοστό (%) των δαπανών Ε&Α επί του ΑΕΠ, είναι η «Ένταση Ε&Α» (R&D intensity). Καθώς η οικονομική ανάπτυξη και η ευημερία μιας χώρας συναρτάται με τους πόρους που διατίθενται για την πραγματοποίηση και την υποστήριξη των δραστηριοτήτων Ε&Α, τα στατιστικά στοιχεία Ε&Α αποτελούν βάση για τη διαμόρφωση και παρακολούθηση πολιτικών, σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. 

Τα στοιχεία συγκαταλέγονται στις επίσημες υποχρεωτικές στατιστικές των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου, σύμφωνα με τους σχετικούς Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς, παράγει και διαβιβάζει σε ετήσια βάση στη Eurostat τους εθνικούς δείκτες Ε&Α, ως η αρμόδια εθνική Αρχή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος. Οι βασικές έννοιες και ορισμοί, τα καθιερωμένα σχήματα ταξινομήσεων και οι οδηγίες για την παραγωγή των στατιστικών στοιχείων για την Έρευνα και Ανάπτυξη - Ε&Α αναφέρονται στο εγχειρίδιο Frascati (ΟΟΣΑ, 2015).

Στον συγκεκριμένο άξονα μπορεί κάποιος να δει τους δείκτες δαπανών και προσωπικού Ε&Α για το σύνολο της χώρας, την περιφερειακή τους κατανομή καθώς και αναλυτικά στοιχεία για τις δαπάνες και το προσωπικό Ε&Α ανά τομέα εκτέλεσης Ε&Α (Επιχειρήσεις, Κρατικός Τομέας, Τομέας Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και Τομέας Ιδιωτικών μη-κερδοσκοπικών Ιδρυμάτων). 
 

Σύντομη περιγραφή δεδομένων

 Δαπάνες Ε&Α   

Παράγονται στοιχεία για τις (εσωτερικές) δαπάνες Ε&Α συνολικά για τη χώρα και επιμέρους για τέσσερις τομείς εκτέλεσης: Επιχειρήσεις (BES), Κρατικός Τομέας (GOV), Τομέας Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (HES), Τομέας Ιδιωτικών μη-κερδοσκοπικών Ιδρυμάτων (PNP), ανά:

  • πηγή χρηματοδότησης (κράτος, επιχειρήσεις, ΕΕ, άλλες πηγές εξωτερικού, άλλες εθνικές πηγές)

  • είδος Ε&Α (βασική έρευνα, εφαρμοσμένη έρευνα, πειραματική ανάπτυξη),

  • είδος δαπάνης (δαπάνες προσωπικού, λοιπές τρέχουσες δαπάνες και δαπάνες κεφαλαίου),

  • κύριο επιστημονικό πεδίο,

  • περιφέρεια,

  • οικονομική δραστηριότητα και τάξη μεγέθους απασχόλησης (για τις επιχειρήσεις μόνο).

Προσωπικό Ε&Α

Παράγονται στοιχεία για το προσωπικό Ε&Α συνολικά για τη χώρα και επιμέρους για τους τέσσερις τομείς εκτέλεσης ανά:

  • είδος απασχόλησης (ερευνητές, τεχνικοί, άλλο προσωπικό υποστήριξης),

  • φύλο,

  • επίπεδο σπουδών,

  • κύριο επιστημονικό πεδίο,

  • περιφέρεια,

  • οικονομική δραστηριότητα και τάξη μεγέθους απασχόλησης (για τις επιχειρήσεις μόνο).

Που χρησιμοποιούνται οι δείκτες Ε&Α

  • Οι δαπάνες Ε&Α συνυπολογίζονται στο ΑΕΠ των χωρών καθώς, σύμφωνα με το αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Σύστημα Λογαριασμών ESA 2010, καταγράφονται ως δαπάνες παγίου κεφαλαίου.

  • Ο δείκτης Ένταση Ε&Α (Δαπάνες Ε&Α ως % επί του ΑΕΠ)  συμπεριλαμβάνεται στους βοηθητικούς δείκτες (auxiliary indicators) του Macroeconomic Imbalance Procedure (MIP) Scoreboard,τον πίνακα αποτελεσμάτων που χρησιμοποιείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την έγκαιρη προειδοποίηση για την παρακολούθηση των μακροοικονομικών ανισορροπιών των κρατών μελών της ΕΕ (δράσεις Ευρωπαϊκού Εξαμήνου).

  • Ο δείκτης Ένταση Ε&Α (Δαπάνες Ε&Α ως % επί του ΑΕΠ)  και ο δείκτης «ερευνητές (σε ΙΠΑ) ανά ένα εκατ. κατοίκους» συμπεριλαμβάνονται στους δείκτες του στόχου 9.5 του πυλώνα 9- Industry, Innovation & infrastructure των Sustainable Development Goals των Ηνωμένων Εθνών (UNSD Indicator Code: C090501 και C090502 αντίστοιχα).   

  • Οι δείκτες Ε&Α τροφοδοτούν «ομάδες δεικτών» παρακολούθησης ευρωπαϊκών  πολιτικών (όπως το European Innovation Scoreboard και το Regional Innovation Scoreboard, SRI Performance report, Ευρωπαϊκός Χώρος Έρευνας, κ.α.), τους δείκτες της β΄ασης δεδομένων της κοινής πρωτοβουλίας ΕΕ και ΟΟΣΑ STIP Compass, διεθνών πολιτικών (σημαντικές εκδόσεις του ΟΟΣΑ όπως το STI Scoreboard και τις βάσεις στατιστικών δεδομένων του). Ακόμα εκδόσεις και τη στατιστική βάση δεδομένων της Unesco.)  

  • Ο δείκτης Ένταση Ε&Α ήταν ένας από τους εννέα βασικούς δείκτες (headline indicators) της στρατηγικής EU2020, σχετικά με τον στόχο δαπανών Ε&Α σε ποσοστό 3% του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η επίτευξη του οποίου διατηρείται με νέο χρονικό ορίζοντα το 2030 (A pact for research and innovation in Europe).

Περισσότερες πληροφορίες για το μεθοδολογικό πλαίσιο των στατιστικών Ε&Α μπορείτε να δείτε στις Εκθέσεις Ποιότητας.

Ευρωπαϊκοί Κανονισμοί

Εκτελεστικός Κανονισμός (ΕΕ) 2020/1197 της Επιτροπής της 30ής Ιουλίου 2020 - για τη θέσπιση τεχνικών προδιαγραφών και ρυθμίσεων σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/2152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις ευρωπαϊκές στατιστικές για τις επιχειρήσεις (ισχύει για τις στατιστικές Ε&Α με έτος αναφοράς 2021 και εφεξής)  

Κανονισμός (ΕΕ) 2019/2152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2019

Εκτελεστικός Κανονισμός (ΕΕ) 995/2012 - Κανόνες εφαρμογής της απόφασης 1608/2003/ΕΚ για τα κοινοτικά στατιστικά για την επιστήμη και την τεχνολογία (ισχύει για τις στατιστικές Ε&Α από το έτος αναφοράς 2012 έως το έτος αναφοράς 2020)

Ευρωπαϊκός Κανονισμός (ΕΚ)1608/2003 - Κοινοτικά στατιστικά για την επιστήμη και τεχνολογία (καταργήθηκε από 1η Ιανουαρίου 2021)   

Ευρωπαϊκός Κανονισμός (ΕΚ) 753/2004 - Εφαρμογή του ΕΚ 1608/2003 για τα κοινοτικά στατιστικά για την επιστήμη και τεχνολογία (καταργήθηκε από 1η Ιανουαρίου 2021)   
 

Έγγραφα αναφοράς

European Business Statistics Methodological Manual for R&D statistics 2023 edition 

Frascati Manual (2015): Guidelines for Collecting and Reporting Data on Research and Experimental Development, The Measurement of Scientific, Technological and Innovation Activities, OECD Publishing, Paris

Frascati Manual (2002): Proposed Standard Practice for Surveys on Research Experimental Development (2002) 

Εθνική Ονοματολογία Οικονομικών Δραστηριοτήτων-Κωδικοί Αριθμοί Δραστηριότητας 2008 (NACE)

Κατηγοριοποίηση-Τομείς Έρευνας και Τεχνολογίας-FOS classification: Field of Science (FOS) 

Fields of Research and Development (FORD)