Ο αριθμός των γυναικών μεταξύ των φοιτητών και των αποφοίτων σε προπτυχιακό, μεταπτυχιακό και διδακτορικό επίπεδο αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στις σταδιοδρομίες των τομέων της έρευνας και της καινοτομίας. Αυτά είναι ορισμένα από τα βασικά πορίσματα της έκθεσης «She Figures 2021» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία παρακολουθεί από το 2003 το επίπεδο προόδου προς την ισότητα των φύλων στην έρευνα και την καινοτομία στην Ευρωπαϊκή Ένωση και πέραν αυτής.
Στη δημοσίευση «She Figures 2021» επισημαίνεται ότι, κατά μέσο όρο, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, το ποσοστό γυναικών μεταξύ των φοιτητών (54 %) και των αποφοίτων (59 %) υπερέβαινε αυτό των ανδρών και ότι υπάρχει σχεδόν ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων σε διδακτορικό επίπεδο (48 %). Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα διαφορές μεταξύ των τομέων σπουδών. Για παράδειγμα, οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το ένα τέταρτο των κατόχων διδακτορικού διπλώματος στον τομέα των ΤΠΕ (22 %), ενώ αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 60 % στους τομείς της υγείας και πρόνοιας και της εκπαίδευσης (60 % και 67 % αντίστοιχα).
Επιπλέον, οι γυναίκες αποτελούν μόλις το ένα τρίτο περίπου των ερευνητών (33 %). Στο υψηλότερο επίπεδο της πανεπιστημιακής κοινότητας, οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται, κατέχοντας περίπου το ένα τέταρτο των θέσεων τακτικού/-ής καθηγητή/-τριας (26 %). Οι γυναίκες είναι επίσης λιγότερο πιθανό να απασχολούνται ως επιστήμονες και μηχανικοί (41 %) και υποεκπροσωπούνται μεταξύ των αυτοαπασχολούμενων επαγγελματιών στους τομείς των θετικών επιστημών, της μηχανικής και των ΤΠΕ (25 %).
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), ως Εθνική Αρχή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος, συλλέγει δεδομένα για την αποτύπωση του ελληνικού συστήματος Έρευνας, Τεχνολογίας, Ανάπτυξης, Καινοτομίας (ΕΤΑΚ), και στο πλαίσιο αυτό έχει συμπεριλάβει τις στατιστικές για τη συμμετοχή των γυναικών σε Ε&Α, στον κατάλογο των εθνικών στατιστικών που δημοσιεύει. Τα δεδομένα που παράγει ενσωματώνονται στις βάσεις δεδομένων του Ευρωπαϊκού Στατιστικού Συστήματος και αντλούνται από διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΟΟΣΑ και η ΕΕ, για ανάλυση και συγκρίσεις σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Στο πλαίσιο αυτό, το ΕΚΤ αποτελεί και τον στατιστικό εκπρόσωπο της χώρας για την εμβληματική έκδοση της ΕΕ «She Figures», συμβάλλοντας στη διαμόρφωση των νέων εκδόσεων, συμπεριλαμβανομένης και της νέας έκδοσης (2021), ενσωματώνοντας τα δεδομένα για τη συμμετοχή των γυναικών στους τομείς της έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας σε εθνικό επίπεδο.
Διαβάστε το σχετικό Δελτίο Τύπου και τη νέα έκδοση «She Figures 2021».
Σχετικά με την έκδοση «She Figures»
Η «She Figures» είναι μια μελέτη που δημοσιεύεται ανά τριετία και παρακολουθεί την ισότητα των φύλων στην έρευνα και την καινοτομία (Ε&Κ). Δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 2003 και ακολουθεί την πορεία ερευνητών και ερευνητριών από τη στιγμή που σπουδάζουν και αποφοιτούν, εξετάζοντας τη συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας ως ερευνητών/ερευνητριών και τις συνθήκες εργασίας τους, την εξέλιξη της σταδιοδρομίας τους και τη συμμετοχή τους σε θέσεις λήψης αποφάσεων, καθώς και τα αποτελέσματα σε θέματα έρευνας και καινοτομίας (συμπεριλαμβανομένου του τομέα των εφευρέσεων). Οι στατιστικοί ανταποκριτές των κρατών μελών της ΕΕ και των συνδεδεμένων χωρών συμβάλλουν στη συλλογή στοιχείων.
Πολλές πολιτικές και προγράμματα χρηματοδότησης της ΕΕ αποσκοπούν στην προώθηση της ισότητας των φύλων στην έρευνα και την καινοτομία. Η Επιτροπή στην ανακοίνωσή της του 2020 για έναν νέο Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας ανανέωσε τη δέσμευσή της για την ισότητα των φύλων και τη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου στην έρευνα, επεκτείνοντας τις υφιστάμενες προτεραιότητες και πρωτοβουλίες.
Επιπλέον, το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη» έχει ενισχύσει τη στήριξη υπέρ της ισότητας των φύλων στην έρευνα και την καινοτομία, με τα ακόλουθα μέσα:
- νέο κριτήριο επιλεξιμότητας για την πρόσβαση σε χρηματοδότηση μέσω του προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη», καθώς οι δημόσιοι φορείς, οι ερευνητικοί οργανισμοί και τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης υποχρεούνται να διαθέτουν σχέδιο για την ισότητα των φύλων·
- συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου στο περιεχόμενο της έρευνας και της καινοτομίας ως βασικής απαίτησης σε ολόκληρο το πρόγραμμα·
- χρηματοδότηση δράσεων με σκοπό τη στήριξη της ανάπτυξης σχεδίων για την ισότητα των φύλων σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και τις συνδεδεμένες χώρες και την υλοποίηση του θεματολογίου πολιτικής για τον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας·
- μέτρα και δραστηριότητες για την προώθηση της ισότητας των φύλων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας· και
- ισχυρή παρότρυνση για ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων σε ερευνητικές ομάδες.
